خرید عرضه اولیه همیشه یکی از دغدغه‌ها و درعین‌حال جذابیت‌های سرمایه گذاری در بورس بوده است. عرضه اولیه به زبان ساده یعنی فروش سهام یک شرکت که به‌تازگی وارد بازار بورس یا فرابورس شده است.

خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ چیست؟

روش فعلی برای ارسال سفارش خرید عرضه اولیه در بازار بورس و فرابورس، روش بوک بیلدینگ است. در روش ارسال سفارش به شیوه بوک بیلدینگ، سفارشات بر روی یک نماد در بازه زمانی مشخصی که توسط سازمان بورس از پیش اطلاع‌رسانی شده است، دریافت می‌شود؛ یعنی مشتریان فرصت دارند تا طی چند ساعت و بدون هیچ‌گونه اولویت زمانی سفارش خود را ثبت کنند. در روش بوک بیلدینگ به‌جای تعیین یک قیمت مشخص، یک بازه قیمتی دارای بالاترین و پایین‌ترین آستانه قیمتی اعلام می‌شود. همچنین در این روش حجم یا تعداد سهام حداکثری که هر فرد می‌تواند دریافت کند نیز از طریق اطلاع‌رسانی‌های سازمان بورس اعلام می‌شود. پس از اتمام مهلت سفارش گیری نیز تعداد سهم هر کد بورسی مشخص می‌شود که این تعداد بر اساس کل افرادی است که در مهلت مقرر سفارش خود را ثبت کرده‌اند.

بنابراین در روش بوک بیلدینگ چند نکته وجود دارد:

۱.مشتری برای ارسال سفارش حداقل ۲ ساعت وقت دارد.

۲.قیمت به‌صورت یک بازه اعلام می‌شود که کف و سقف آن مشخص است. البته اولویت با سفارش‌هایی خواهد بود که روی سقف قیمتی قرار داده‌شده‌اند.

۳.حداکثر حجم قابل‌خرید برای هر کد اعلام می‌شود.

۴.تخصیص سهم و دریافت دارایی هر کد پس از اتمام زمان سفارش گیری شروع می‌شود.

۳ راهکار برای ثبت آسان سفارش عرضه اولیه

عموماً در زمان عرضه اولیه به دلیل تعداد زیاد درخواست‌کنندگان خرید ممکن است سامانه‌های معاملات آنلاین، درگاه‌های بانکی متصل به نرم‌افزارهای معاملاتی و یا حتی هسته بورس با شلوغی و کندی مواجه شوند. این کندی ممکن است مانع از ارسال سفارش خرید عرضه اولیه در مهلت تعیین‌شده، شود و یا این فرایند را با سختی و کندی بسیار به انجام رساند. همچنین ممکن است به دلیل مشغله کاری یا فراموشی مشتری برای ارسال سفارش، امکان سفارش گذاری به‌منظور خرید عرضه اولیه  وجود نداشته باشد.

حال سؤال این است؛

چگونه از عرضه اولیه جا نمانیم؟

در ادامه چند راه‌کار برای حل این موضوع بیان می‌کنیم:

۱.سفارش عرضه اولیه خود را در کارگزاری  دو روز زودتر ثبت کنید!

در سامانه‌های معاملاتی کارگزاری با استفاده از امکان ثبت درخواست اینترنتی (آفلاین)، می‌توانید سفارش عرضه اولیه را ۲ روز زودتر ثبت کنید. این کار مانع از ایجاد شلوغی و کندی در سیستم‌های درگیر، شده و باعث می‌شود توزیع درخواست‌ها در مدت‌زمان عرضه با فراوانی مناسب صورت گیرد. درنتیجه موجب می‌شود درخواست دهندگان با اطمینان و راحتی بیشتری اقدام به ارسال سفارش خود برای دریافت عرضه اولیه نمایند.

۲.اگر در روز عرضه اولیه کد بورسی خود را دریافت کرده بودم چگونه راحت و آسان سفارش عرضه اولیه بگذارم؟

اگر ۲ روز قبل از عرضه کد بورسی آماده نشده بود و دقیقاً روز قبل از عرضه کد بورسی ایجاد شد، می‌توانید در همان روز عرضه و پیش از فرارسیدن زمان عرضه، حساب معاملاتی خود را شارژ نمایید و درخواست سفارش خرید خود را به‌صورت آفلاین در ساعات اولیه صبح وارد سیستم کنید.

۳.ارسال سفارش آنلاین در ساعات مختلف بازه زمانی سفارش گیری

برای ارسال سفارش خرید عرضه اولیه یک بازه زمانی توسط ناظر بازار اعلام می‌شود. این بازه معمولاً حداقل ۲ ساعت است (یعنی فرصت کافی برای شارژ حساب و ارسال یک سفارش ساده وجود دارد).

اگر می‌خواهید سفارش خود را به‌صورت آنلاین و بدون کندی و سختی ارسال کنید، حتماً لازم است در این بازه زمانی سفارش ارسال شود، اما نه دقیقاً در لحظه شروع سفارش گیری!

به‌عنوان‌مثال در عرضه سیمرغ که در تاریخ ۲ تیرماه ۹۸ انجام شد، بازه سفارش گیری از ساعت ۱۰:۳۰ الی ۱۲:۳۰ بود. با توجه به هجوم یک‌باره درخواست‌کنندگان عرضه اولیه در ساعت ۱۰:۳۰، مشکلاتی برای سیستم‌های معاملاتی و درگاه‌های بانکی ایجاد شد؛ اما اگر به‌جای تلاش برای ارسال سفارش رأس ساعت ۱۰:۳۰ افراد در ساعات میانی بازه، اقدام به سفارش گذاری می‌کردند، احتمال رخداد این اتفاقات بسیار اندک می‌شد.

نتیجه گیری

فرقی نمی‌کند شما اولین نفری هستید که در روز عرضه سفارش خرید ثبت می‌کند یا آخرین نفر؛ زیرا به همه افراد که پیش از اتمام مهلت سفارش گیری، درخواست خود را ارسال کرده‌اند، عرضهتخصیص داده خواهد شد.

ضمن اینکه با ارسال سفارش آفلاین از ۲ روز قبل از زمان عرضه، می‌توانید از کندی‌های احتمالی یا سایر مسائلی که ممکن است در روز عرضه رخ دهد، در امان بمانید.