یک از فاکتورهایی که می‌توانید در سرمایه گذاری در بورس در نظر داشته باشید، بزرگی یا کوچکی شرکت‌هاست. زیرا رفتار شرکت‌های بزرگ و کوچک در شرایط یکسان با همدیگر متفاوت است.

اندازه شرکت، فاکتوری است که می‌توان آنرا با سایر شرکت‌ها و صنعت مقایسه کرد.

یک طرز فکر غلط در میان سرمایه‌گذاران وجود دارد و آنهم این است که هرچقدر قیمت سهام شرکتی بالاتر باشد (گران‌تر باشد) آن شرکت بزرگتر است. درست است که قیمت سهام از عواملی تاثیرگذار بر بزرگی و کوچکی شرکت محسوب می‌شود ولی همه موضوع نیست.
 

در واقع اندازه شرکت نشان دهنده این است که اگر شخصی بخواهد تمام سهام منتشر شده آن شرکت را خریداری کند، چقدر پول باید بپردازد؟

روش تخمین اندازه شرکت‌ها

برای تخمین اندازه شرکت‌ها (چه بورسی و چه غیربورسی) دو راه وجود دارد.

• راه اول: تخمین درآمد شرکت
• راه دوم: محاسبه ارزش بازار

بسیاری از افراد، درآمد شرکت را شاخص مناسبی برای سنجش اندازه آن نمی‌دانند، زیرا با ترفندهایی می‌توان با تحریف اطلاعات و تغییر روش‌های حسابداری، درآمد کسب شده توسط شرکت را بیشتر یا کمتر از مقدار واقعی نشان داد.
به همین دلیل توجه به ارزش بازار برای تعیین اندازه شرکت، بیشتر در بین سرمایه‌گذاران رایج است.

در حقیقت کلیه سرمایه‌گذاران فعال در بورس هستند که باعث می‌شوند ارزش بازاری شرکت مشخص شود. برای محاسبه ارزش بازار یک شرکت کافیست کل سهام منتشر شده توسط شرکت در قیمت بازار آن ضرب شود.

مثلا شرکت سرمایه گذاری ساختمان ایران 1,090,296,000 سهم دارد، اگر قیمت سهام آن در بازار 2350 ریال باشد، ارزش بازار شرکت معادل 2,562,195,600,000 ریال خواهد بود. (حدودا 256 میلیارد تومان)

ارزش بازار هر شرکت در سایت tsetmc در صفحه هر نماد مشخص است.

دلیل اهمیت ارزش بازار

با سنجش ارزش بازار، می‌توانیم اندازه شرکت‌ها را با هم مقایسه کنیم، اینکار به کمک می‌کند ارزش بازار را با مجموع دارایی‌های آن مقایسه کنیم و عملکرد شرکت‌ها را نسبت هم تحلیل کنیم.

نقطه کور در ارزش بازار

ارزش بازار شرکت هیچ صحبتی از بدهی‌های شرکت نمی‌کند. ممکن است ارزش بازار یک شرکت 20 میلیارد تومان باشد و شما تصور کنید با پرداخت این مبلغ می‌توانید کل سهام را خریداری کنید ولی این طرز تفکر اشتباه است زیرا با تصاحب شرکت، شما متعهد به پرداخت بدهی‌های آن نیز هستید و شرکت ممکن است 5 میلیارد تومان بدهی داشته باشد.

دسته‌بندی شرکت‌ها بر مبنای ارزش بازار

شرکت‌ها برحسب ارزش بازارشان به شرکت‌های بزرگ، متوسط و کوچک تقسیم می‌شوند. در ادامه با خصوصیات هر کدام از این شرکت‌ها می‌پردازیم.

شرکت‌های بزرگ: خرید سهام این شرکت‌ها معمولا ریسک کمتری دارد. سرمایه‌گذارانی که به دنبال سود مناسب و منطقی هستند معمولا در این شرکت‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند.

نقدشوندگی بالای سهام این شرکت‌ها از مزایای آنهاست، بنابراین افرادی که سرمایه زیادی دارند و نمی‌خواهند به اصطلاح در سهمی گیر بیفتند (امکان فروش سهم را به راحتی داشته باشند) به خرید سهام این شرکت‌ها علاقه نشان می‌دهند.

مزیت دیگر سرمایه‌گذاری در شرکت‌های بزرگ این است که به دلیل شناخته بودن این شرکت‌ها در بازار سرمایه، توجهات بیشتری روی آنها وجود دارد و تحلیل‌ها و اخبار بیشتری از آنها موجود است.
برخی از این شرکت‌های بزرگ در بورس تهران شامل هلدینگ‌ خلیج فارس، فولاد خوزستان، پالایشگاه بندرعبارس، مخابرات ایران هستند.

شرکت‌های متوسط: این شرکت‌ها ترکیبی از ویژگی‌های شرکت‌های بزرگ و کوچک را دارا هستند.

شرکت‌های کوچک: معمولا سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها نسبت به شرکت‌های بزرگ از ریسک بیشتری برخوردار است. ریسک نقدشوندگی در این سهام بالاتر است و باعث می‌شود سهامدارانی که سرمایه سنگینی دارند نتوانند به راحتی مقادیر زیادی از سهام آنها را خرید و فروش نمایند.

با این حال، این شرکت‌ها مزایایی نیز دارند و آنهم پتانسیل رشد سریعتر است. به دلیل کم بودن ارزش بازار آنها، در این شرکت‌ها اغلب اوقات فعالیت‌های سفته‌بازان نیز به چشم می‌خورد.
زمانی که سهام یک شرکت کوچک کمتر از ارزش واقعی خود قیمت‌گذاری شده و در حال معامله باشد، فرصت خوبی برای سرمایه‌گذاران به وجود می‌آید تا سود بسیار بالایی کسب کنند.

نتیجه‌گیری

برای مدیریت ریسک سرمایه‌‌گذاری در بورس، باید به اندازه شرکت‌ها و ارزش بازار آنها توجه کنید.

در صورت وجود شرایط ثابت، سهام شرکت‌های بزرگ گزینه کم ریسک‌تری هستند ولی از طرفی پتانسیل سودآوری کوتاه‌مدت در آنها نیز کمتر است. این نکته کلی است و در همه شرایط برای همه شرکت‌های بزرگ صدق نمی‌کند.

در تصمیم به سرمایه گذاری باید به میزان سرمایه خودتان و میزان نقدشوندگی سهام نیز توجه کنید.